Büyük veriye yönelik bugüne kadar bilinenler, Blockchain (Blokzinciri) teknolojileriyle derinden değişiyor. Blockchain’in sadece “Bitcoin” gibi kripto paralardan ibaret olmadığını her geçen gün daha fazla insan ve sektör anlamaya başlıyor.
Blockchain, veri ve işlemlerin uçtan uca şifrelenerek saklanmasını sağlayan, girilen veriyi, sabit uzunlukta çıktıya dönüştüren “HASH” adı verilen matematiksel algoritmalar bütününden oluşuyor. Binlerce sayfadan oluşan bir ansiklopedi veya tek bir harf de Blokzinciri metodolojisi içinde 16’lı sistemde 64 karakterden oluşan bir dizinle temsil ediliyor. Bir gümrük belgesinde veya para transfer işleminde, değişiklik yapılıp yapılmadığını anlamak için geçmişe yönelik tüm belgeleri kontrol etmek yerine, sadece 64 karakterli HASH koduna bakmak ve doğrulamak yeterli oluyor. Özetle Blokzinciri merkezi olmayan bir veritabanı ağı sunuyor. Bu ağın temel kurgusu şeffaflık ve erişebilirlik olduğundan kullanıcı verilerini korumak için şifreleme ve doğrulama yöntemleri de beraberinde sağlanıyor. Örneğin, blokzinciri çözümlerini bünyesinde kullanan bir lojistik firması kamyoncu veya taşıma verilerini sisteme girerken, geçmiş verilerin doğrulanması ağ paydaşı olan sunucuların eş zamanlı değişikliğe onay vermesiyle, makinelerin fikir birliğiyle yapılır. Doğrulamadan sonraki veriler, paydaşlar tarafından yetkilendirilmiş değişiklik izni verilmediği sürece değiştirilemezler. Yeni veriler yeni bir HASH koduyla adreslenerek sistemde saklanır, veri güvenliğini daha da artırmak için en yüksek düzeyde şifreleme protokolleriyle şifrelenir ve paydaşlar tarafından kullanılan blokzinciri ağında saklanır. Bir veri oluşturulduğu seviyedeki blokzinciri tarafından korunur. Zincir, tüm paydaşları verinin erişimine aynı anda onay vermeden veride değişiklik yapılamaz. Onay verildiği anda ise, verinin saklandığı adres değişir ve yeni adres yeni HASH koduyla temsil edilir.
GLOBAL LOJİSTİK SEKTÖRÜ 2025’TE 12 TRİLYON DOLARA KOŞUYOR
2025’te 12 trilyon dolara koşan global lojistik sektörünü, Blockchain teknolojileri şekillendirecek. Blokzinciri teknolojilerine odaklanan Türk lojistik teknolojisi startup’ı TIRPORT, sektörde, Avrupa’da ve bölgede örnek olabilecek uygulamaları devreye almak için çalışmalar başlattı. Lojistik sektöründe Avrupa’da önde gelen dijital platformlardan birisi haline gelen TIRPORT, önümüzdeki 3 yıl içinde Türk lojistik pazarında günde 30 binin üzerinde FTL taşımayı yönetmeyi hedefliyor. Her gün farklı formlarda on milyonlarca verinin aktığı bu ekosistem içinde verilerin güvenliği ve işlem/onay hızı daha da önem kazanacak.
2009 YILINDAN İTİBAREN KRİPTO PARALARLA HAYATIMIZA GİRMEYE BAŞLADI
2009 başından itibaren kripto paralarla hayatımıza girmeye başlayan blokzinciri teknolojisi geçtiğimiz 11 yıl içinde önemli gelişmeler kat ederek, akıllı sözleşmelere ve finansal olmayan çözümlere de uzandı. Dijital kimlik, bankacılık işlemlerinin kayıt altına alınması, e-fatura, e-irsaliye siber güvenlik ve dijital tıbbi kayıt sistemlerinde de blokzinciri teknolojilerinin kullanılmaya başlandığını görüyoruz. Kısaca Blokzinciri uzayına bir bakarsak içerisinde; firmanızın imza sirküleri dijital imzanız, 150 sayfalık bir sözleşme, onaylı hakedişleriniz, ödeme planlarınız, banka ekstreleriniz CV’niz, pasaport geçmişiniz, geçmiş tüm bilançolarınız, kestiğiniz faturalar ve irsaliyeler vb, üretim raporlarınız, e-nabız geçmişiniz gibi aklınıza gelen her şey sadece 64 karakterden oluşan bir HASH’la temsil edilebiliyor. Önemli olan konu ise, sizin dışınızda kimse, tersine mühendislik ile bilgiyi yeniden yaratamıyor. Bilgi yenilendiğinde yeni bir HASH kimliğine de sahip oluyor. Bu inanılmaz teknoloji aklımızın sınırlarını zorluyor. Bir başka örnek olarak tedarik süreçlerinde Blokzinicirinin yaygınlaşmasıyla birlikte, tohumdan meyve-sebzeye giden mahsul yolculuğu tohumdan son tüketiciye bir değer zincirine dönüşecektir. Siz 64 karakterden oluşan bir ürün hash koduyla, o ürünün tüm aşamalarını görebileceksiniz. 1 kg pirincin, hangi fabrikada, hangi üretim hattında, hangi saniyede paketlendiğini, hangi paletle depoya aktarıldığını, orada ne kadar beklediğini, sonra size gelen tüm yolculuğunu ayrıntılarıyla öğrenebileceksiniz. İşte bu yüzdendir ki Blokzinciri (Blockchain) teknolojisi İnternetten sonraki en büyük devrim niteliğindedir.
