Yunanistan Başbakanı Karamanlis ve Çin Devlet Başkanı Hu Jintao, 20 Ocak 2006 tarihinde Pekin’de içinde “deniz ulaştırması” olmak üzere birçok konuda anlaşma yaptıktan sonra1 COSCO, 26 Kasım 2008 tarihinde Pire Limanını işletmek için anlaşma imzaladı2. İmza töreninde Karamanlis “Yunan limanları, Çin ürünleri için Avrupa Birliğine (AB), Güneydoğu Avrupa’ya ve Doğu Akdeniz’e transit merkezi olarak çalışabilir” ve Hu Jintao “Yunan Limanlarını, transit merkez olarak kullanmak istiyoruz” dedi3.
10 Kasım 2019 tarihinde Yunanistan ziyaret eden Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Pire Limanını “Ejderin Başı” olarak tanımladı ve “Bir Kuşak Bir Yol Girişimi (OBOR) bağlamında Yunanistan ile daha derin iş birliği olmalı” çağrısında bulundu4.
12 Temmuz 2020 tarihinde Selanik Liman Otoritesi ile anlaşma imzalayan China Merchants Port Holdings yöneticisi Dr. Bai Jingtao, imza töreninde “Bu iş birliği, sadece deniz hareketi değil aynı zamanda OBOR Projesinin devamı olarak kabul edilebilir.” dedi5.
Bugün bütün şirketler; ürünlerini en kısa sürede pazara sunmak, stok tutma süresini azaltmak, tutulan stok miktarını düşürmek ve envanterin maliyetini azaltmak için uğraşmaktadır.
Avrupa’ya deniz yolu (konteyner) ile 45-60 gün arasında mal gönderen Çin, bu süreyi kısaltmak amacıyla çözümler geliştirmeye çalıştı. İlk olarak Avrupa’ya kolay giriş için Pire Limanını operasyon merkezi olarak seçen ama süreyi kısaltamayan Çin, Avrupa’ya mal taşıma süresinin 20 günün hatta 15 günün altına inmesini amaçlayan OBOR Projesini 2013 yılında resmi olarak duyurdu.
Çin’den AB’ye mal teslim süresinin yaklaşık 30 gün düşmesi; Çin mallarının AB pazarına 30 gün daha erken sunulmasını, 30 gün daha az stok tutulmasını ve daha az envanter maliyeti olmasını sağlayacaktır.
Ben, dönemin Devlet Bakanı Sayın Zafer Çağlayan’ın 29 Mayıs 2009 tarihinde “Çin yerine Türkiye’yi seçin ıslık çalsanız anında geliriz. Size o kadar yakınız.” sözünü okuyunca çok heyecanlandım. Öte yandan bu sözden birkaç yıl sonra farklı siyasetçilerin farklı zamanlarda söylediği “demiryolu ile Londra’yı Pekin’e bağlayacağız” veya “Pekin’den çıkan tren 1 haftada Avrupa’ya ulaşacak” gibi sözleri okudukça şaşırdım.
AB’ye mal satışında Türkiye’nin rakibi olan Çin, AB’ye 15 günde ulaşırsa Türkiye, nasıl etkilenir?
COSCO’nun Pire Limanı ile ilişkisini öğrendikten sonra bu konuyu ve OBOR Projesini takip etmeye başladım. Bu konularla ilgili düşüncelerimi, yazılarımla6 ve sosyal medya mesajlarımla paylaşarak Çin’in Yunanistan ile ilişkisinin ve OBOR Projesinin “Türkiye’nin avantajına olmadığını” ve aslında “Türkiye’nin Çin’in AB’ye daha ucuz maliyetle, daha kısa sürede, daha fazla mal satmasına yardımcı olacağını” vurgulamaya çalıştım.
Türkiye, tekrar “ıslık çalma” stratejisine ve politikasına dönmelidir.
NOT: “ABD’nin OBOR için yaklaşımı”, “ABD’nin Pire ve Selanik Limanları için yaklaşımı”, “Ermenistan ve OBOR ilişkisi”, “İran ve OBOR ilişkisi” ve “Bulgaristan ve Yunanistan arasında 2018 yılında imzalanan anlaşmayla Selanik-Burgaz-Varna-Ruse Limanları arasındaki çift hatlı ray” gibi gelişmeler, “Türkiye’yi nasıl etkiler?” için başka bir yazı yazılabilir.
- http://www.chinaconsulatesf.org/eng/xw/t232561.htm ↩︎
- http://www.ship.gr/news5/coscopac8.htm ↩︎
- https://www.ekathimerini.com/60772/article/ekathimerini/news/greece-china-turn-new-page-in-cooperation ↩︎
- https://www.ekathimerini.com/246317/article/ekathimerini/news/xi-eyes-deeper-cooperation-on-occasion-of-visit-to-greece ↩︎
- https://splash247.com/china-merchants-cosies-up-to-thessaloniki-port/ ↩︎
- “Bardağın Dolu Tarafını Görebilmek (06.09.2009), “Çin Çin (20.11.2010)”, “Güzelliğin on Par’etmez, Bu Bendeki Aşk Olmasa (02.08.2012)”, “Yine ÇİN ÇİN (29.07.2013)”. ↩︎
