ASIRLIK ŞİRKETLERİN YERİNİ 5-10 YILLIK GEÇMİŞİ OLAN TEKNOLOJİ DEVLERİ ALIYOR

Türkiye’nin dev sanayi kuruluşları, finans kurumları ve köklü holdingleri milyar dolarlık şirket değerlerine ulaşabilmek için onlarca yıl harcadı, milyarlarca lira yatırım yaptılar. Onbinlerce insanı istihdam ettiler. Holding yönetimleri ikinci, üçüncü nesillere geçti. İnsanlar bu şirketlerde bir ömür geçirip emekli oldular. Yerlerine yenileri geldi.

İnternet çağıyla başlayan, akıllı telefonlar ve uygulamalarıyla bambaşka bir boyut kazanan dijital dönüşüm; ekonomiyi, sosyal hayatı, iş yapma tarzlarımızı kökten değiştiriyor.

Artık hiçbir şey bildiğimiz gibi değil! Pandemi süreciyle “Yeni Normal” adlı yepyeni bir kavram bile hayatımıza girdi.

Dünyanın en değerli 100 markasının büyük çoğunluğu, 20 yıllık geçmişi bile olmayan teknoloji firmaları.

Microsoft, Amazon, Apple, Google gibi markaların Pazar değerleri 1 trilyon doların üzerinde.

DÜNYADA HER YIL, 10 YILLIK GEÇMİŞİ OLMAYAN 100’ÜN ÜZERİNDE YENİ TEKNOLOJİ ŞİRKETİ MİLYAR DOLARLIK (UNİCORN) DEĞERE ULAŞIYOR.

Unicorn olan şirketlerin yaklaşık %27’sinin 5 yıllık geçmişi bile yok. Bu süre her geçen gün daralıyor. Çalışan sayısı 100 olmayan o kadar çok milyar dolarlık şirket var ki.

En fazla unicorn ABD’den çıkıyor. Avrupa Birliği teknoloji yatırımlarını ve Startup’ları desteklemek için her yıl milyarlarca euro destek ayırıyor. İngiltere, Hollanda, Fransa, Almanya gibi ülkeler geleceği parlak teknoloji startup’larını bünyeye çekmek için ayrıcalıklı teknoloji bölgeleri kuruyorlar. İsrail’de Startup’lara yılda 5 milyar doların üzerinde yatırım yapılıyor.

TÜRKİYE’DEKİ STARTUP’LARIN UNİCORN YOLCULUĞU

1998 yılında kurulan, Türkiye’nin en köklü ve en değerli e-ticaret devi Hepsiburada Pandemi döneminde cirosunu en çok arttıranlar arasında. 2015 yılında Abraaj fonuna 400 Milyon dolar değerlemeden %25 hissesini satan grubun muhtemel değeri milyar doların üzerinde.

Türkiye’nin en büyük elektronik ticaret ve ilan platformu olan sahibinden.com 2000 yılında hayata geçti. Ayda 45 milyonun üzerinde kullanıcısı bulunan bu yenilikçi şirkette 600’ün üzerinde kişi çalışıyor. Bugüne kadar kendi büyümeyi tercih eden ve yatırım almayan grubun değeri, dünyadaki emsalleriyle kıyaslandığında birkaç milyar dolar seviyesinde.

2011 yılında Türkiye’yi heyecanlandıran satışlardan birisi, 2001 yılında kurulan e-ticaret sitesi Gittigidiyor’un global e-ticaret devi eBay’a 217.5 milyon dolara satılmasıydı. Herkesin dikkati Gittigiyor’a ve ekibine odaklanmıştı. Aynı yıl MIH Allegro B.V, Türkiye’nin ilk kişiselleştirilmiş e-ticaret sitesi ve aplikasyonu olan Markafoni’nin %71.2’sini 200 Milyon dolara satın almış, kısa süre içinde tamamına sahip olmuştu.

2001’de kurulan Yemeksepeti.com bu çıtayı çok daha yukarı taşıdı. Alman Delivery Hero’ya 2015 yılında 589 Milyon dolar gibi oldukça iyi bir fiyata satıldı. Yemeksepeti’nin bu değerlere satılması özellikle gençleri heyecanlandırdı. Çok sayıda teknoloji startup’ı kurulmaya ve hayata geçmeye başladı.

Türkiye’de resmi olarak ilk milyar dolarlık şirket satışı 2018’de Trendyol oldu. Çin’in en büyük e-ticaret devi Alibaba, Trendyol’un %75’ine 728 milyon dolar ödedi.

2015 yılında hayata geçen, şehir merkezlerine kurduğu dağıtım ağıyla yüzlerce ürünü evlere 5-10 dakika içinde getirme iddiasında bulunan Getir, Silikon Vadisi’nin önde gelen ABD’li yatırımcılarından Michael Moritz’ten 25 milyon dolar Seri A yatırımı aldı. Getir bu yatırım turunda toplam 38 milyon dolar topladı.

100 KİŞİLİK TÜRK MOBİL OYUN ŞİRKETİ PEAK GAMES’İN 1.8 MİLYAR DOLARA ABD’Lİ OYUN DEVİ ZYNGA’YA SATILMASI DÜNYADA DİKKATLERİ TÜRKİYE’YE ÇEVİRDİ

Dünyada 2018 yılı itibariyle mobile oyun pazarı, konsol-video oyun pazarını geçti. Artık 2020’de global oyun pazarının %57’si mobil oyun gelirlerinden oluşuyor, bu artış devam edecek gibi. 2020 sonu itibariyle mobil oyun pazarı büyüklüğünün Pandemi yüzünden beklenenden daha fazla büyüyeceği ve 180 milyar doları bulabileceği öngörülüyor.

2010 yılında Sidar Şahin tarafından kurulan Peak Games, ABD’li oyun devi Zynga tarafından geçtiğimiz günlerde rekor bir değere, 1.8 milyar dolara satın alındı. Dünyada ve Türkiye’de herkesin gözü bu satışa odaklandı.

Satışın gerçek kazananı PeakGames’e ilk yatırımı 2011’de yapan, sonraki yatırım turlarında %43.32’ye çıkan Avrupalı risk sermayesi şirketi Earlybird’tü. 2011’de %23.81 hisseye 5 milyon dolar yatırım yapan Earlybird zamanla hisse oranını %43.32’e yükseltmişti. Bu satıştan 700 milyon doların üzerinde kazandı.

Türkiye’de startup’lara yerli yatırım kültürü henüz tam olarak oluşmadı. 2019 yılında melek yatırımcılar ve ağlar 41 girişime toplam 101 milyon dolarlık yatırım yaptı. Bu Türkiye gibi 800 milyar dolarlık bir ekonomide henüz çok sembolik kalıyor, hızla katlanması gerekiyor.

Startups.watch verilerine göre, girişim sermayesi fonları ve melek yatırımcılar, dünyadaki girişimlere 2019’da 294 milyar dolar yatırdı.
ABD’deki girişimler 124 milyar dolarlık yatırım alırken, Çin’deki girişimler 53 milyar dolar, Hindistan’daki girişimler ise 16 milyar dolarlık yatırım aldı.
Startup’lar ve yapılan yatırımlar giderek daha çok dikkat çekiyor. Dünyanın dört bir yanından Türk ‘startup’lara yatırımlar gelmeye devam edecek. Peak Games yatırımı startup dünyasını tetikleyecektir. 2020 ile birlikte girişimlere yapılan yatırımlar yeniden yükselişe geçti. 2020’nin büyük yatırımların yılı olabileceği, 2021 ve 2022’de Türkiye’den 5-10 bandında unicorn çıkabileceği beklenmelidir.

Konum-tabanlı pazaryeri uygulamaları, gömülü akıllı teknolojiler, yapay zeka destekli sağlık çözümleri, akıllı lojistik yönetim teknolojileri ön plana çıkacaktır.

Dünyada şirketlerin, yatırımcıların ve yatırım fonlarının çok sayıda algoritma ve kriter ile sıralandığı Global Crunchbase endekslerine göz atıldığında Türkiye’de aşağıdaki firmalar dikkat çekiyor:

Crunchbase Türkiye sıralamasının zirvesinde ABD’li Zynga’ya 1.8 Milyar dolara satılan Peak Games yer alırken, ikinci konumda, onlarca Avrupa’lı rakibi arasından geliştirdiği teknolojilerle Avrupa’nın ilk 3 lojistik teknolojisi arasında yer almayı başaran, arttırılmış zekayla güçlendirilmiş lojistik operasyon yönetimi platformu kuran TIRPORT yer alıyor. TIRPORT’u Getir ve Trendyol takip ediyor.

Birçok teknoloji gurusu lojistik sektörünü önümüzdeki beş yıl içinde dijital dönüşümün en yoğun yaşanacağı sektör olarak kabul ediyor. Son 5 yıl içinde globalde 14 milyar dolarlık şirket çıkaran lojistik sektörü hızla dijitalleşiyor.

Coyote, Convoy, Project44, NextTrucking, Flexport, Manhang, Delhivery, Rivigo, Blackbuck gibi lojistik teknolojilerinin milyar dolarlık şirketlere dönüştüğü pazarda, onları Brezilya’dan CargoX, Almanya’dan Sennder ve Forto, Türkiye’den Tırport, İspanya’dan OnTruck, ABD’den Fourkites takip ediyor.

Startup’larla fikirler teknolojiye, teknolojiler yeni yaşam tarzını kolaylaştıran değerlere dönüşüyor. Bu değerler de inovasyonları, erişebildikleri kitleler, kazandırdıkları alışkanlıklar ve ürettikleri gelirlerle hızla milyar dolarlık varlıklara dönüşebiliyor.

Pin It on Pinterest