2019 yılında etkisini iyice arttıran ABD-Çin ticaret savaşı neticesinde Çin’in ABD’ye olan ihracatı 2019 senesinde yaklaşık olarak %10 küçülmüştür. Öte yandan ABD’nin Çin’e olan ihracatı ise %12 oranında küçülerek dünya ticaretinde ciddi bir etki yaratmıştır. Ancak yapılan araştırmalar bu ticaret savaşının etkisinin azaldığını ortaya koymuştur. Agility’nin 780’den fazla global lojistik firması yöneticisiyle yaptığı ankette 2018 yılında ticarette %10.4’lük beklenen düşüşe karşın, 2019 yılında sadece %4’lük bir düşüş beklenmiştir. Ancak deniz ticareti ile alakalı veriler incelendiğinde 2018 yılında özellikle Çin’den yapılan ihracatta %40 bandındaki düşüşü ortaya çıkarmaktadır.
Yapılan anketin ikinci aşamasında katılımcılara ticaret savaşı sonrasında Çin’deki operasyon yatırımlarında değişiklik yapıp yapmayacakları sorulmuştur. Katılımcıların %2.6’sı Çin’deki üretim tesislerinin tamamını kapatacaklarını, %16.8’i ise küçülmeye gittiğini belirtmiştir. 14.5 Trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğüyle dünya ekonomisinin %17’sini oluşturan Çin ekonomisinden çıkacak bu yatırımların hangi ülkeye gideceği ciddi bir önem arz etmektedir. Yöneticilere Çin pazarından çekilirlerse nereye gidecekleri sorulduğunda gelen cevaplar şu şekilde sıralanmaktadır.
index2020 ÇİN'E ALTERNATİF ÜLKE TERCİHLERİ
| S.Nu. | Ülke Tercihi | Yüzde |
|---|---|---|
| 1 | Vietnam | %25 |
| 2 | Hindistan | %22,9 |
| 3 | Ana Vatan | %13 |
| 4 | Diğer | %10,7 |
| 5 | Malezya | %9,5 |
| 6 | Tayland | %6,3 |
| 7 | Endonezya | %4,1 |
| 8 | Türkiye | %2,7 |
| 9 | Filipinler | %2,5 |
| 10 | Meksika | %2 |
| 11 | Kamboçya | %1,4 |
Listedeki şirketler için oranlar her ne kadar oranlar küçük gözükse de Çin ekonomisinden ayrılmayı veya yatırımlarını azaltmayı planlayan %20’lik yatırımcı grubunun Çin ekonomisine vereceği zarar ve varış noktalarına olan katkıları çok yüksek olacaktır. Özellikle Vietnam ve Hindistan gibi gelişmekte olan Güneydoğu Asya ülkelerinin önümüzdeki yıllarda yatırım alanında parlayacak yıldızları olacağını söyleyebiliriz.
Öte yandan Türkiye düzenli olarak açıklanan Agility lojistik endeksinde Türkiye 10 üzerinden 2017’de 6.09, 2018’de 6.03 , 2019’da 5.56 ve 2020’de 5.54 puan almıştır. Düzenli düşünü sürdüren Türkiye lojistik sektörüne yapacağı yatırımlarla Çin’den çıkan yatırımlardan alabileceği %2.7’lik payı daha da arttırabilir.
Agility’nin hazırladığı rapora https://logisticsinsights.agility.com/emerging-markets-logistics-index/overview/ adresinden ulaşabilirsiniz.